EnerjiIQ, 22 November 2013

"Doğalgaz dağıtım ihaleleri dağıtım bedellerinde 

indirim imkanı sağladı"

EPDK Enerji Uzmanı Okan Yardımcı, Azerbaycan’da düzenlenen konferansta “Türkiye Petrol ve Doğalgaz Piyasası” isimli sunumunda doğalgaz piyasasının fiyat bileşenlerini anlattı. Yardımcı, doğalgaz dağıtım ihaleleri sonucunda dağıtım bedellerinin 0.95 EUR/GJ seviyelerinden 0.2 EUR/ GJ seviyelerine indiğini belirtti.

(Umut Aybay – 13 Kasım 2013 / İstanbul) EPDK Enerji Uzmanı Okan Yardımcı, 13-14 Kasım 2013 tarihleri arasında Azerbaycan’ın Bakü kentinde düzenlenen Azerbaijan - Caspian Oil & Gas Week konferansında Türkiye petrol ve doğalgaz piyasalarına ilişkin bir sunum yaptı. Yardımcı, 2017 yılında Türkiye’de düzenlenecek Dünya Petrol Kongresi’nin Başkan Yardımcısı Prof. Anatoly Zolotukhin’in başkanlığında gerçekleşen oturumda doğalgaz dağıtım ihaleleri sonucunda oluşan fiyat bileşenlerini anlattı. 

Sunum öncesinde kısa bir açıklama yapan Prof. Zolotukhin, Gubkin Russian State University of Oil & Gas’de yaptıkları ilginç bir senaryo çalışmasından bahsetti. Shale gas’ın ABD dışında da etkin olup olmadığına ilişkin geliştirdikleri senaryolardan bahseden Prof. Zolotukhin, Türkiye’nin hemen hemen tüm senaryolarında avantajlı görüldüğünü anlattı. 

“Dağıtım bedelleri düştü”

EPDK Enerji Uzmanı Okan Yardımcı’nın sunumunda yer verdiği doğalgaz dağıtım ihalelerinin sonuçlarına ilişkin bölümünde dağıtım ve bağlantı ücretlerinin gelişimine ilişkin bilgiler de yer aldı. Doğalgaz dağıtım ihalelerinin  ardından dağıtım bedellerinde düşüş yaşandığını belirten Yardımcı, ihaleler öncesinde oluşan dağıtım bedelinin ortalama 0.95 EUR/GJ seviyelerinden, ihaleler sonrasında 0.2 EUR/GJ seviyelerine düştüğünü ifade etti. Yeni şirketlerde dağıtım bedellerinin yaklaşık 5’te 1 oranında düştüğüne dikkat çeken Yardımcı, aynı zamanda ihalelerin bağlantı bedellerine de katkı sağladığını söyledi.

İhaleler sonucunda ortalama 137 EUR’luk bir bağlantı bedeli fiyatının ortaya çıktığını belirten Yardımcı, “Bazı şirketlerde dağıtım bedeli sıfır olduğunda yarışma bağlantı bedeli üzerinden devam etti. Verilere göre ağırlıklı olarak 137 EUR’luk bir bağlantı bedeli ortaya çıktığı görülüyor. Dağıtım tarifelerinin ihalelerle birlikte yaklaşık 4-5 kat daha düşük oluştuğu söylenebilir. Bunlar EPDK’nın şirketler 8’inci yılını doldurduktan sonra belirlediği tarifelerden önce oluşan veriler. Dağıtım ihalelerinin 8 yılda oluşturduğu verimliliği gösteriyor” şeklinde konuştu. 

Yardımcı’ya göre ihale sürelerinde elde edilen etkinliğin devamı için dağıtım şirketlerinin verimli çalışmalarını sürdürmeleri ve EPDK’nın adil fiyat düzenlemeleri önem arz ediyor. Yardımcı, düzenleme başarısı veya başarısızlığının bu süreçte ortaya çıkacağını ifade ediyor. 

Hane doğalgaz fiyatı bileşeninin 7,950 EUR/GJ olarak hesaplandığını belirten Yardımcı, mali düzenlemelere göre özel tüketim vergi oranının %3.6 seviyelerinde olduğunu dile getirirken, diğer yandan nihai fiyat içinde KDV’nin %15.3 düzeylerinde oluştuğunu ifade etti. Depolama ücretinin %0.8 olarak yansıdığına dikkat çeken Yardımcı, ihaleli sürecinde ortalama dağıtım ücretinin %2.9, iletim ücretinin ise %3.2’lik dilimi oluşturduğunu söyledi. 

Fiyat bileşeninin en büyük payının doğalgaz fiyatı artı toptan satış karı olduğuna dikkat çeken Yardımcı, petrol fiyatlarının da bu noktada önemli bir rol oynadığını ve bu bileşenin %74.3’lük bir kısma tekabül ettiğini dile getirdi.